मुंबई, 15 :- भारताच्या जी-20 अध्यक्षतेखालील तिसरी ऊर्जा संक्रमण कार्य गट (ETWG) बैठक आजपासून मुंबईत सुरू झाली. तीन दिवस चालणाऱ्या या बैठकीत जी-20 सदस्य देश, विशेष निमंत्रित देश आणि आंतरराष्ट्रीय ऊर्जा संस्था (IEA) आणि संयुक्त राष्ट्र पर्यावरण कार्यक्रम (UNEP) सारख्या आंतरराष्ट्रीय संस्थांमधील 100 हून अधिक प्रतिनिधी सहभागी होत आहेत.

तिसऱ्या उर्जा संक्रमण कार्य गट (ETWG) बैठकीच्या पहिल्या दिवशी, भारत सरकारचे रेल्वे, कोळसा आणि खाण राज्यमंत्री रावसाहेब पाटील दानवे यांनी आपल्या विशेष संबोधनात शाश्वत ऊर्जा स्रोत आणि त्यांचे संवर्धन तसेच कार्बन उत्सर्जन कमी करणाऱ्या धोरणांचा विकास आणि अवलंब करण्याला प्राधान्य देण्यावर भर दिला. “शाश्वत भविष्याकडे वाटचाल करण्यासाठी जी-20 राष्ट्रांवर एक अद्वितीय जबाबदारी आहे.” असेही श्री. दानवे म्हणाले.

या दृष्टीने या अशा प्रकारच्या ऊर्जा संक्रमणाबाबत (ऊर्जास्रोतांच्या वापरातील बदल) भारत आघाडीवर असून जगात करत असलेले नेतृत्व खूप महत्त्वाचे आहे, धोरणे आखणे आणि नियमन करणे याबाबत सरकार महत्त्वाची भूमिका बजावू शकते. निधी पुरवठा आणि गुंतवणुकीच्या संधी निर्माण करण्यात वित्तीय संस्था सुद्धा महत्त्वाचे योगदान देऊ शकतात. उद्योग जगत, दीर्घकाळ चालू शकणाऱ्या पद्धती राबवून अपारंपरिक ऊर्जास्रोतांच्या क्षेत्रात गुंतवणूक करू शकते. एकापेक्षा जास्त सदस्य राष्ट्र असलेल्या जागतिक संघटना विकसनशील राष्ट्रांना तांत्रिक आणि आर्थिक सहाय्य पुरवू शकतात आणि सर्वात शेवटचे आणि महत्वाचे म्हणजे, नागरिकही त्यांच्या दैनंदिन जीवनात ऊर्जेचा योग्य पद्धतीने वापर करून या चळवळीचा एक भाग बनू शकतात, असे काही उपायही रावसाहेब पाटील दानवे यांनी या बैठकीत आपले विचार मांडताना सुचवले.

ऊर्जा मंत्रालयाचे सचिव आणि ईटीडब्लूजीचे अध्यक्ष आलोक कुमार यांनी तिसऱ्या ऊर्जा संक्रमण कार्यगटाच्या बैठकीचे अध्यक्षपद भूषवले. नूतन आणि अक्षय ऊर्जा मंत्रालयाचे सचिव भूपिंदरसिंग भल्ला आणि खाण मंत्रालयाचे सचिव विवेक भारद्वाज हे देखील या बैठकीत आणि विचारविनिमयामध्ये सहभागी होते.

तिसऱ्या ईटीडब्लूजी बैठकीचे प्रमुख वैशिष्ट्य म्हणजे यामध्ये मंत्रिस्तरीय परिपत्रकाच्या मसुद्यावर सविस्तर चर्चा झाली.

या बैठकीच्या निमित्ताने तीन इतर कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले. या कार्यक्रमांमध्ये धोरणकर्ते, बहुस्तरीय संघटना, वित्तीय संस्था, व्यापारी संघटना आणि विषयतज्ञ सहभागी झाले होते. पहिल्या दिवशी या इतर कार्यक्रमांमध्ये पुढील उपक्रमांचा समावेश होता.

कमी खर्चाचे आंतरराष्ट्रीय अर्थसाहाय्य मिळवण्याच्या उद्देशाने बहुस्तरीय विकास बँकांसोबत कार्यशाळा– बॅटरी, साठवणूक, हरित हायड्रोजन, किनारपट्टीवरील वारे, जैवऊर्जा आणि कार्बन कॅप्चर युटीलायजेशन यांसारख्या उदयोन्मुख आणि महत्त्वाच्या तंत्रज्ञानाचा वापर वाढवण्यासाठी आणि अंमलबजावणी करण्यासाठी देशांना अर्थसहाय्य उपलब्ध करून देणे सुनिश्चित करण्यावर या चर्चेत भर देण्यात आला.

न्याय्य संक्रमण आराखड्यावर परिसंवाद – कोळसा क्षेत्रातील संक्रमणासमोर, प्राथमिकतेने कोळशावर आधारित अर्थव्यवस्थांसमोर असलेल्या आव्हानांबाबत परिसंवादात चर्चा करण्यात आली.  संस्थामक शासन, भूमी आणि पायाभूत सुविधा मालमत्ता यांचा इतर कारणांसाठी वापर, जागतिक स्तरावरील यशस्वी उपक्रमांमधील तंत्रज्ञानाची देवाणघेवाण आणि सहकार्याद्वारे तंत्रज्ञानात्मक आणि आर्थिक साहाय्य यावर भर देण्यात आला.

जैवइंधनावर परिसंवाद – जागतिक जैवइंधन आघाडी तयार करण्यासह जैवइंधनासंदर्भात सहकार्यविषयक आघाडी बळकट करण्याच्या माध्यमातून नव्या तंत्रज्ञानासह जैवइंधनाचा विकास आणि  वापर अधिक गतीने करण्याच्या उपाययोजनांवर या परिसंवादात चर्चा झाली.

या मंत्रिस्तरीय परिपत्रकाच्या मसुद्यावरील चर्चा आणि प्रगती बैठकीच्या दुसऱ्या दिवशी देखील सुरू राहील. 17 मे 2023 रोजी या तिसऱ्या ऊर्जा संक्रमण कार्यगटाच्या बैठकीचा समारोप होणार आहे. सदस्य देशांमधील करार आणि सहमती स्वच्छ ऊर्जा संक्रमणाबाबत जागतिक सहकार्याला चालना देण्यासाठी सहाय्यकारक ठरण्याची अपेक्षा आहे.

०००

मुंबई, दि. 15 : राज्य शासन जनकल्याणासाठी विविध योजना राबवित आहे. या योजनांच्या माध्यमातून जिल्ह्यातील नागरिकांचा सर्वांगीण विकास करण्यासाठी सर्वंकष विकास आराखडा तयार करणार असल्याची माहिती ‘दिलखुलास’ कार्यक्रमातून नांदेड जिल्ह्याचे जिल्हाधिकारी अभिजित राऊत यांनी दिली आहे.

नांदेड जिल्ह्याचा सर्वांगीण विकास करतांना जिल्ह्यातील कृषी, शैक्षणिक, आरोग्य, पर्यटन आणि मूलभूत सोयी-सुविधांचा विकास करण्यावर भर देण्यात येणार आहे. जिल्ह्याचा पर्यटनदृष्ट्या विकास करतांना स्थानिक युवकांना रोजगार उपलब्ध करून देणे, कृषीचा विकास करताना शेतकऱ्यांना जोडधंदा उपलब्ध करून देणे तसेच तळागाळातील मुलांना शिक्षणाच्या मुख्यप्रवाहात आणून विकास करणे, अशा विविध विषयांवर नांदेडचे जिल्हाधिकारी अभिजित राऊत यांनी सविस्तर माहिती ‘दिलखुलास’ कार्यक्रमातून दिली आहे.

माहिती व जनसंपर्क महासंचालनालय निर्मित ‘दिलखुलास’ कार्यक्रमातून ही मुलाखत, मंगळवार दि. 16, बुधवार दि. 17 आणि गुरुवार दि.18 मे, 2023 रोजी सकाळी 7.25 ते 7.40 या वेळेत आकाशवाणीच्या सर्व केंद्रांवरून व ‘न्यूज ऑन एआयआर’ या मोबाईल ॲपवर प्रसारित होणार आहे. ही मुलाखत नांदेडचे जिल्हा माहिती अधिकारी विनोद रापतवार यांनी घेतली आहे.

0000

जयश्री कोल्हे/स.सं

मुंबई,दि. १५ : पुण्यश्लोक अहिल्यादेवी होळकर स्त्री शक्ती समाधान शिबिर (शासन आपल्या दारी) कार्यक्रमात भांडूप (प.) एस  वॉर्ड  येथे आज १ हजार ८८ तक्रारी प्राप्त झाल्या असून त्यातील १४४ तक्रारींचे तत्काळ निराकरण  करण्यात आले आहे. उर्वरित तक्रारींचे देखील वेळेत निराकरण करून समस्या प्राधान्याने सोडविण्याचे निर्देश महिला व बालविकास मंत्री मंगलप्रभात लोढा यांनी दिले. यावेळी स्थानिक लोकप्रतिनिधी व अधिकारी या उपस्थित होते.

यावेळी महिलांची वैद्यकीय तपासणी करण्यात आली तसेच बँका, महिला आर्थिक विकास महामंडळ आणि विविध विभागांचे  स्टॉल लावण्यात आले होते. या स्टॉलमध्ये शासनाच्या विविध विभागांकडून महिलांकरिता राबविण्यात येणाऱ्या योजनांची माहिती  महिलांना देण्यात आली.

महिलांना तक्रारींसाठी ऑनलाईन अर्ज करता येणार

दिनांक १६ मे रोजी गोवंडी पूर्व, एम वॉर्ड येथे येथे पुण्यश्लोक अहिल्यादेवी होळकर स्त्री शक्ती समाधान शिबिर (सरकार आपल्या दारी) कार्यक्रम आयोजित केला आहे. या उपक्रमात महिलांना तक्रारीसाठी प्रत्येक वॉर्डमध्ये ऑनलाईन अर्जही  करता येणार आहे. हा उपक्रम  ३१ मे २०२३ पर्यंत   दुपारी ३ ते ५.३० वाजेदरम्यान सुरू राहणार आहे. अधिक माहितीसाठी व अर्ज भरण्यासाठी https://forms.gle/7GzCSACLYsj38amq9 या लिंकवर जाऊन माहिती भरता येवू शकणार आहे.

००००

संध्या गरवारे/विसंअ

उदयपूर/चंद्रपूर, दि. 15 मे 2023:  पश्चिम क्षेत्रातील राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशातील लुप्त होणाऱ्या कला कौशल्यांच्या संवर्धनासाठी विशेष कार्यक्रम आखण्याचा निर्णय शनिवारी येथे झालेल्या पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्राच्या कार्यक्रम समितीच्या बैठकीत समितीचे अध्यक्ष सुधीर मुनगंटीवार यांनी जाहीर केला. यासाठी पश्चिम क्षेत्रातील सर्व राज्यांतून त्या त्या राज्यातील लुप्त होत चाललेल्या कला कौशल्यांचे दस्तावेजीकरण करण्यात येणार आहे. तसेच पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्र देशात अव्वल क्रमांकावर राहावे यासाठीही श्री. मुनगंटीवार यांनी या बैठकीत अनेक उपयुक्त सूचना केल्या.

शनिवारी उदयपूर येथे पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्राच्या कार्यक्रम समितीची वार्षिक नियोजनाची बैठक पार पडली. या बैठकीला समितीचे नूतन अध्यक्ष ना.श्री सुधीर मुनगंटीवार, प.क्षे.सां.केंद्राच्या संचालिका श्रीमती किरण सोनी गुप्ता, श्री संतोष जोशी, श्री अशोक परब, प्रा.युगांक नाईक प्रत्यक्षात उपस्थित होते. तर महाराष्ट्राचे सांस्कृतिक कार्य प्रधान सचिव श्री विकास खारगे यांच्यासह इतर सदस्य राज्यातील शासकीय अधिकारी आणि इतर अशासकीय सदस्य दूरदृष्य प्रणालीद्वारे उपस्थित होते.

यावेळी बोलतांना श्री. मुनगंटीवार यांनी पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्राच्या कार्यक्रमांसाठी व योजनांसाठी सीएसआरमधून निधी मिळविण्यासाठी कसे प्रयत्न करावेत यासंदर्भात संबंधित अधिकाऱ्यांना योग्य ते निर्देश दिले. सीएसआर निधीमुळे यापुढे पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्राच्या विविध योजनांना निधीची कमतरता जाणवणार नाही, असे ते म्हणाले. या बैठकीत इतर अनेक महत्त्वाचे निर्णयही घेण्यात आले.

सांस्कृतिक वारसा आणि पारंपरिक ज्ञान विकीपीडियावर आणणार

पश्चिम क्षेत्रातील सर्व राज्यांकडे मोठा समृद्ध सांस्कृतिक वारसा आणि पारंपरिक ज्ञानाचा खजिना असून या सांस्कृतिक वारशाची तसेच पारंपरिक ज्ञान व साहित्याची माहिती विकीपेडीयावर नवीन पिढीला उपलब्ध व्हावी यासाठी विशेष प्रयत्न करण्याच्या सूचना श्री. मुनगंटीवार यांनी या बैठकीत दिल्या. यासंदर्भात विकीपीडियाचे जागतिक संचालक श्री. होरे वर्गीस आणि त्यांच्या चमूने या बैठकीसमोर सादरीकरण केले.

कलाकारांचे मानधन वाढविण्याचा प्रयत्न

पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्राशी संबंधित योजना आणि कार्यक्रमात सहभागी असणाऱ्या कलाकारांचे मानधन अनेक वर्षे वाढवले गेलेले नाही. हे मानधन काळानुरूप वाढविण्यासंदर्भात केंद्रीय सांस्कृतिक खात्याला शिफारस करण्याचा निर्णय या बैठकीत घेतल्याची माहिती श्री मुनगंटीवार यांनी दिली.

देशातील इतर क्षेत्रीय सांस्कृतिक केंद्राशी समन्वय निर्माण करणार

देशातील विविध भागात असलेल्या विविधतेतही सांस्कृतिक एकता विद्यमान आहे. त्यामुळेच पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्राच्या विविध योजना आणि कार्यक्रमांचे आयोजन करताना देशातील इतर क्षेत्रीय सांस्कृतिक केंद्रांशी सांस्कृतिक कार्य विषयात योग्य तो समन्वय साधला जायला हवा असे ना.श्री मुनगंटीवार यांनी या बैठकीत सांगितले.

गेट वे ऑफ इंडिया येथे दर सप्ताहात होणार सांस्कृतिक कार्यक्रमाचे आयोजन

भारतात येणारे परदेशी पर्यटक तसेच देशांतर्गत पर्यटक मोठ्या प्रमाणात गेट वे ऑफ इंडिया येथे भेट देत असतात. त्यांच्यासमोर पश्चिम क्षेत्रातील चार राज्ये आणि दोन केंद्रशासित प्रदेशांमधील सांस्कृतिक वारशाचे सादरीकरण केल्यास या भागातील कला कौशल्यांच्या सांस्कृतिक वारशाला जागतिक पातळीवर पोहोचवणे सोपे जाईल, असे मत ना.श्री. सुधीर मुनगंटीवार यांनी मांडले. त्याला समिती सदस्यांनी अनुमोदन दिले. त्यानुसार गेट वे ऑफ इंडिया येथे दर आठवड्यात शनिवार रविवारी सहा सदस्य राज्यांतील सांस्कृतिक कार्यक्रम सादर करण्याची कायमस्वरूपी योजना आखण्याची जबाबदारी महाराष्ट्राचे सांस्कृतिक कार्य विभागाचे प्रधान सचिव श्री विकास खारगे यांच्याकडे सोपविण्यात आली आहे. पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्राचे इतर अधिकारी आणि इतर अशासकीय सदस्य त्यांना मदत करतील.

पंढरपूर येथे होणार भक्तीसंस्कृती संमेलन

राज्यातील वारकरी संप्रदाय आणि भक्तीसंस्कृती ची माहिती देशातील इतर राज्यांना व्हावी या करता पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्रातर्फे कार्तिकी वारीच्या काळात पंढरपुरात राष्ट्रीय भक्तीसंस्कृती संमेलनाचे आयोजन करण्यात येणार असल्याची माहितीही ना.श्री. सुधीर मुनगंटीवार यांनी दिली. महाराष्ट्राचे सांस्कृतिक कार्य संचालक श्री बिभीषण चवरे या कामात पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्राला मदत करणार आहेत.

नागपूर येथे व्याघ्र परिषद

पश्चिम क्षेत्रातील सर्व राज्यातील व्याघ्र प्रकल्प, त्यातील गावे, तिथली निसर्गप्रेमी संस्कृती यांची माहिती जगाला करून देण्यासाठी नागपूर येथे व्याघ्र परिषद घेण्याचाही निर्णय या बैठकीत घेण्यात आला.

पश्चिम क्षेत्राचे सांस्कृतिक गीत बनविणार

पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्राचे स्वतःचे पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक गीत तयार करण्याचा निर्णयही या बैठकीत घेतला गेला.

पद्म पुरस्कार प्राप्त कलाकारांचे संमेलन

पश्चिम क्षेत्रातील भारत रत्न आणि पद्म पुरस्कार प्राप्त सर्व कलाकारांचे संमेलन आयोजित करण्याच्या सूचना ना.श्री. सुधीर मुनगंटीवार यांनी दिल्या आहेत. या संमेलनात केंद्रीय सांस्कृतिक मंत्र्यांसह पश्चिम क्षेत्रातील सर्व सांस्कृतिक कार्य मंत्री तसेच वरीष्ठ अधिकारी यांना निमंत्रित केले जाणार आहे. या संमेलनात या पद्म पुरस्कार प्राप्त कलाकारांसोबत थेट चर्चा करून सांस्कृतिक क्षेत्रासंबंधी त्यांच्या सूचना समजून घेतल्या जातील.

प्रत्येक राज्याच्या नावावर किमान एक तरी गिनीज जागतिक विक्रम असावा

पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्राच्या सदस्य राज्यांपैकी प्रत्येक राज्याच्या नावाने सांस्कृतिक क्षेत्रातील एक तरी गिनीज जागतिक विक्रम असला पाहिजे यासाठी विशेष प्रयत्न करण्याच्या सूचनाही ना. श्री. सुधीर मुनगंटीवार यांनी या बैठकीत दिल्या आहेत.

पश्चिम क्षेत्रातील गड किल्ल्यांविषयी विशेष कार्यक्रम

पश्चिम क्षेत्रातील प्रत्येक राज्याला चांगला ऐतिहासिक वारसा असून त्यातील गड किल्ल्यांशी अनेक ऐतिहासिक कथा जोडल्या आहेत. त्या कथांसह या गडकिल्ल्यांची माहिती नवीन पिढीला व्हावी म्हणून विशेष योजना आखण्याचे निर्देश श्री. सुधीर मुनगंटीवार यांनी पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्राच्या प्रशासनाला दिले आहेत.

पुढची बैठक मुंबईत

पश्चिम क्षेत्र सांस्कृतिक केंद्राच्या कार्यक्रम समितीची पुढील बैठक मुंबईत जून अखेर किंवा जुलै पहिल्या आठवड्यात आयोजित करण्यात येणार असल्याची घोषणाही श्री. मुनगंटीवार यांनी केली.

मुंबई,दि.१५ : महिला व बालविकास क्षेत्रात उत्कृष्ट कार्य करीत असलेल्या महिलांना प्रोत्साहन मिळावे याकरिता पुण्यश्लोक अहिल्यादेवी होळकर महिला सन्मान पुरस्काराचे वितरण करण्यात येणार आहे. राज्यातील ग्रामपंचायत व गट ग्रामपंचायत क्षेत्रातील दोन कर्तबगार महिलांची निवड या पुरस्कारासाठी करण्यात येणार असून ३१ मे रोजी पुण्यश्लोक अहिल्यादेवी होळकर यांच्या जयंतीनिमित्त हे पुरस्कार वितरण करण्यात येणार आहेत, अशी माहिती महिला व बालविकास मंत्री मंगल प्रभात लोढा यांनी दिली.

महिला व बालविकास क्षेत्रात उत्कृष्ट कार्य केलेल्या महिलांना आपल्या कार्यअहवालासह शनिवार दि. २० मे पर्यंत अर्ज स्थानिक ग्रामपंचायतीमध्ये करावयाचा आहे. या पुरस्कारासाठी अर्ज करणाऱ्या महिलांनी बालविवाह प्रतिबंध, हुंडा निमुर्लन, लिंग चिकित्सा प्रतिबंध, घरगुती हिंसा प्रतिबंध, महिला सक्षमीकरण, महिला स्वयंसहाय्यता बचत गट, आरोग्य, साक्षरता, मुलींच्या शिक्षणासाठी पुढाकार यासारख्या क्षेत्रात उत्स्फुर्तपणे सहभाग घेतलेला असावा.

पुरस्कार निवडीसाठी जिल्हास्तरावर जिल्हा कार्यक्रम अधिकारी, जिल्हा महिला व बालविकास अधिकारी व महिला आर्थिक विकास महामंडळाचे जिल्हा समन्वय अधिकारी यांनी समन्वयाने जिल्ह्यातील  प्रत्येक ग्रामपंचायतीमध्ये  हा उपक्रम योग्य पदधतीने राबविण्याची दक्षता घ्यावी, तालुकास्तरावर बालविकास प्रकल्प अधिकारी  व संरक्षण अधिकारी यांनी समन्वयाने तालुक्यातील प्रत्येक ग्रामपंचायतीमध्ये हा उपक्रम राबवावा. ग्रामपंचायत स्तरावर दोन कर्तबगार महिलांची निवड करण्यासाठी संबधित ग्रामपंचायतीचे सरपंच यांच्या अध्यक्षतेखाली समिती नेमण्यात येत आहे. याबाबतचाच महिला व बालविकास विभागाचा शासननिर्णय दिनांक ९ मे २०२३ रोजी निर्गमित करण्यात आला आहे.

००००

संध्या गरवारे/विसंअ

लातूर, दि. 15 (जिमाका) : खरीप हंगामात बोगस बियाण्यांमुळे शेतकऱ्यांचे नुकसान होऊ नये, यासाठी दक्षता बाळगावी. यासाठी कृषि विभागाच्या दक्षता पथक आणि भरारी पथकांनी सतर्क राहून बियाणे विक्रीचे संनियंत्रण करावे, असे आदेश पालकमंत्री गिरीष महाजन यांनी आज दिले. तसेच पीक कर्जासाठी शेतकऱ्यांची अडवणूक न करता बँकांनी कर्ज वितरणात सुलभता आणण्याच्या सूचना केल्या.

खरीप हंगामपूर्व तयारी बैठक पालकमंत्री श्री. महाजन यांच्या अध्यक्षतेखाली दूरदृश्य प्रणालीद्वारे झाली. खासदार सुधाकर शृंगारे, खासदार ओमप्रकाश निंबाळकर, आमदार विक्रम काळे, आमदार रमेश कराड, आमदार सतीश चव्हाण, आमदार सुरेश धस, आमदार अमित देशमुख, आमदार संभाजी पाटील निलंगेकर, आमदार संजय बनसोडे, आमदार बाबासाहेब पाटील, आमदार धीरज देशमुख, आमदार अभिमन्यू पवार हे दूरदृश्य प्रणालीद्वारे बैठकीत सहभागी झाले होते. जिल्हाधिकारी पृथ्वीराज बी. पी., जिल्हा परिषदेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी अभिनव गोयल, विभागीय कृषि सहसंचालक साहेबराव दिवेगावकर, निवासी उपजिल्हाधिकारी विजयकुमार ढगे, जिल्हा अधीक्षक कृषि अधिकारी दत्तात्रय गावसाने, जिल्हा कृषि विकास अधिकारी एस. आर. चोले जिल्हाधिकारी कार्यालयाच्या सभागृहात उपस्थित होते.

खरीप हंगाम हा जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठी अतिशय महत्वाचा असून बोगस बियाणे, खतांमुळे शेतकऱ्यांचे नुकसान होवू नये, याची दक्षता घेणे गरजेचे आहे. शेतकऱ्यांना दर्जेदार बियाणे, खते वेळेत आणि मागणीनुसार उपलब्ध होण्यासाठी कृषि विभागाने सूक्ष्म नियोजन करावे. खतांचा तुटवडा भासू नये, यासाठी मागणी आणि पुरवठ्याचे योग्य व्यवस्थापन करावे. जिल्ह्यात सोयाबीनची पेरणी मोठ्या प्रमाणात होते, त्यामुळे सोयाबीनच्या बियाणांची पुरेशा प्रमाणात उपलब्धता ठेवावी. घरचे बियाणे वापरणाऱ्या शेतकऱ्यांना उगवण क्षमता तपासणीबाबत मार्गदर्शन करावे. तसेच उगवण क्षमता तपासूनच बियाणे वापरण्याचे आवाहन करावे, असे पालकमंत्री श्री. महाजन म्हणाले.

शेतकऱ्यांना खरीप हंगामाच्या तयारीसाठी, पेरणीसाठी पीक कर्ज वेळेत उपलब्ध होणे आवश्यक आहे. बँकांनी पात्र शेतकऱ्यांची अडवणूक न करता त्यांना तातडीने कर्ज उपलब्ध करून द्यावे, कर्ज वितरणात सुलभता आणावी. जिल्हास्तरावर नियमितपणे बँकांची बैठक घेवून कर्ज वितरणाचा आढावा घेण्याच्या सूचनाही पालकमंत्री श्री. महाजन यांनी केल्या. शेतकऱ्यांना प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेबाबत सविस्तर मार्गदर्शन करावे. पीक विमा मिळण्यासाठी कोणकोणत्या बाबींची पूर्तता करणे आवश्यक आहे, याबाबत जनजागृती करावी. केवळ तांत्रिक कारणांमुळे शेतकरी पीक विम्यापासून वंचित राहणार नाही, याची दक्षता घ्यावी, असे त्यांनी सांगितले.

जलयुक्त शिवार अभियानाच्या कामांमुळे सिंचनासाठी फायदा झाला असून या अभियानाच्या दुसऱ्या टप्प्यासाठी निवडण्यात आलेल्या गावांमध्ये जास्तीत जास्त कामे प्रस्तावित करावीत. त्यामुळे भविष्यात सिंचनासाठी अधिकाधिक सुविधा निर्माण होतील, असे पालकमंत्री श्री. महाजन म्हणाले. तसेच अवकाळी पावसामुळे होणाऱ्या नुकसानीचे पंचनामे त्वरित पूर्ण करून त्याबाबतचा अहवाल तातडीने सादर करावा. जिल्ह्यात वीज कोसळून जीवितहानी होण्याचे प्रमाण अधिक असून हे टाळण्याबाबत संशोधन होणे आवश्यक आहे. या संशोधनाला प्राधान्य देण्याच्या सूचनाही त्यांनी केल्या.

वन्यजीवांपासून पिकांचे होणारे नुकसान टाळण्यासाठी शेतील संरक्षक कुंपण करणे आवश्यक असून यासाठी शेतकऱ्यांना अर्थसहाय्य मिळावे. सौर कृषिपंपांची मागणी वाढत असून जास्तीत जास्त शेतकऱ्यांना त्याचा लाभ दिला जावा, असे आमदार बाबासाहेब पाटील यावेळी म्हणाले.
प्रमाणीकरण न झालेले बियाणे विक्रीसाठी ठेवण्यात येत असल्याने बियाणे न उगविण्याच्या तक्रारी येतात. त्यामुळे प्रमाणीकरण न झालेले बियाणे विक्रीसाठी ठेवण्यास परवानगी देवू नये, असे खासदार ओमप्रकाश निंबाळकर यांनी सांगितले.

गतवर्षी शंखी गोगलगायचा प्रादुर्भाव झालेल्या मंडळांमध्ये कृषि विभागाने शंखी गोगलगायीच्या नियंत्रणासाठी मार्गदर्शन करावे. यासाठी विशेष शिबिरांचे आयोजन करून शेतकऱ्यांना माहितीपत्रिका, व्हिडीओ आदी साहित्याद्वारे माहिती द्यावी. तसेच जिल्ह्यातील सर्वाधिक क्षेत्रावर पेरणी होणाऱ्या सोयाबीन पिकाची उत्पादकता वाढविण्यासाठीही शेतकऱ्यांना आवश्यक मार्गदर्शन करावे. सिंचन सुविधा उपलब्ध होण्यासाठी मुख्यमंत्री शाश्वत सिंचन योजनेतून प्रत्येक गावामध्ये किमान पाच शेततळी करण्याचे उद्दिष्ट ठेवावे, असे जिल्हाधिकारी पृथ्वीराज बी. पी. यांनी सांगितले.

‘शासन आपल्या दारी’ अभियानांतर्गत जिल्ह्यात आयोजित शिबिरांमध्ये शेततळ्यांचे अर्ज भरण्याचे नियोजन करण्याच्या सूचना जिल्हा परिषदेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी अभिनव गोयल यांनी केल्या.

खरीप हंगामात 6 लाख 41 हेक्टरवर होणार पेरणी

जिल्हा अधीक्षक कृषि अधिकारी यांनी खरीप हंगामाच्या अनुषंगाने करण्यात आलेल्या पूर्वतयारीची माहिती दिली. जिल्ह्यात यंदा 6 लाख 41 हजार 250 हेक्टरवर पेरणीचे नियोजन आहे. यामध्ये सर्वाधिक 4 लाख 90 हजार हेक्टर क्षेत्रावर सोयाबीन, 90 हजार हेक्टर क्षेत्रावर तूर पेरणीचे नियोजन असल्याचे श्री. गावसाने यांनी सांगितले. पेरणीसाठी 3 लाख 67 हजार क्विंटल सोयाबीन बियाणे आवश्यक असून शेतकऱ्यांकडे 5 लाख 19 हजार 600 क्विंटल घरगुती बियाणे उपलब्ध आहे. बियाणे बदलासाठी आवश्यक 1 लाख 28 हजार 450 क्विंटल बियाणे उपलब्ध करून देण्यात येणार आहे. उर्वरित पिकांचे बियाणे पुरेशा प्रमाणात उपलब्ध आहे, असे त्यांनी सांगितले.

खरीप हंगामासाठी खताचा सरासरी 96 हजार 581 मेट्रिक टन वापर होतो, गतवर्षी 1 लाख 5 हजार 575 मेट्रिक टन वापर झाला होता. यावर्षी 1 लाख 12 हजार 260 मेट्रिक टन खत मंजूर झाले आहे. महिनानिहाय त्याचे वितरण केले जात आहे. नॅनो युरियाप्रमाणेच नॅनो डीएपीचा वापर करण्यासाठीही शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन दिले जाणार आहे. बोगस बियाणे, खतांची विक्री रोखण्यासाठी गुण नियंत्रण पथकांमार्फत आवश्यक कार्यवाही केली जात आहे. याविषयीच्या शेतकऱ्यांच्या तक्रारी प्राप्त करून घेण्यासाठी जिल्हा आणि विभागीय स्तरावर नियंत्रण कक्ष सुरु करण्यात आला आहे. तसेच राज्यस्तरावर टोल फ्री हेल्पलाईन सुरु करण्यात आल्याची माहिती श्री. गावसाने यांनी दिली.

पीक प्रात्याक्षिके, शेतीशाळा, हंगामपूर्व शेतकरी प्रशिक्षण, पिकांची उत्पादकता, नैसर्गिक आपत्ती आदी बाबींचा आढावाही पालकमंत्री श्री. महाजन यांनी यावेळी घेतला. शंखी गोगलगायीच्या एकात्मिक व्यवस्थापनासाठी कृषि विभागाने तयार केलेल्या घडीपुस्तिका, भित्तीपत्रिकेचे यावेळी प्रकाशन करण्यात आले.