राज्यात विधानसभा सार्वत्रिक निवडणूक २०२४ साठी प्रशासन सज्ज झाले आहे. २० नोव्हेंबर २०२४ रोजी राज्यात जास्तीत जास्त मतदारांनी मतदान करावे यासाठी निवडणूक यंत्रणा सर्वांना आवाहन करत आहे. विधानसभा निवडणुकीत राज्याचं मतदानाचं प्रमाण वाढावं असं उद्दिष्ट राज्याच्या मुख्य निवडणूक अधिकारी कार्यालयानं समोर ठेवलंय आणि त्यासाठी राज्यभर मतदार जनजागृती उपक्रम राबविले जात आहेत.

मतदानाची टक्केवारी वाढविण्यावर भर

लोकसभा सार्वत्रिक निवडणूक २०२४ नुकतीच पार पडली. या निवडणुकांत राज्याची मतदानाची टक्केवारी ६६.०५ टक्के होती. यावेळी नंदूरबार जिल्ह्यात ७२.९४ टक्के, कोल्हापूर मध्ये ७१.७८ टक्के  गडचिरोली मध्ये ७०.५५ टक्के मतदान झाले तर मुंबई शहर राज्यात सर्वात कमी मतदान झालेला जिल्हा असून या जिल्ह्यात ५१ टक्के इतके कमी मतदान झाले होते. राज्यातील मुंबई शहर जिल्ह्यातील कुलाबा मतदारसंघ, मुंबई उपनगर जिल्ह्यातील कलिना मतदारसंघ, ठाणे जिल्ह्यातील अंबरनाथ, पुणे येथील पुणे  छावणी (कंटोनमेंट) येथे सर्वात कमी मतदान झाले होते. मतदान कमी असलेल्या जिल्ह्यात मतदान वाढविण्यासाठी प्रशासन विविध जनजागृतीवर भर देत आहे.

स्वीप उपक्रमामुळे मतदानात वाढ

‘स्वीप’ या उपक्रमामुळे तृतीय पंथीय मतदारांची २०१९ मध्ये २५९३ इतक्या संख्येवरून ते ३० ऑगस्ट २०२४ पर्यंत ५९४४ इतकी नोंद झाली आहे. त्याचबरोबर युवा मतदारांची निवडणूक प्रक्रियेत अधिक सक्रिय होण्यासाठी निवडणूक प्रशासन अनेक उपक्रम राबवित आहे त्यामुळे युवा मतदारांचीही मोठ्या संख्येने वाढ होत आहे. अमरावती जिल्ह्यात विविध स्वीपच्या उपक्रमांमुळे  २०१९ च्या विधानसभा निवडणुकात ६०.३६ टक्के, सन २०२४ च्या लोकसभा निवडणुकांत ६३.५८ टक्के इतके मतदान झाले. नाशिक जिल्ह्यात देखील मतदान जनजागृतीमुळे ६१.७४ टक्केवरून गेल्या लोकसभेत ६४.२१ टक्के इतके मतदान झाले आहे.

मल्टिमिडीयाचा वापर

स्वीप कार्यक्रमांतर्गत मतदारांशी विविध माध्यमांतून संवाद साधला जात आहे. यात मल्टिमीडियाचा प्रभावी वापर आणि थेट जनसंपर्क अशा दोन्ही पद्धतींचा समावेश आहे. मतदारांना प्रोत्साहित करण्यासाठी अठरावं वरीस मोक्याचं, इथे सगळी बोटे सारखी आहेत, मधाच्या बोटाला बळी पडू नका, निर्धार महाराष्ट्राचा विधानसभा निवडणुकीत मतदानाचा, अशा आकर्षक संदेशांचा वापर केला जातोय. हे संदेश शासकीय आणि नागरी सेवांच्या सहकार्यानं राज्यभर पोहोचवले जात आहेत. राज्यातली माहिती आणि जनसंपर्क महासंचालनालयाची ८०० होर्डिंग, वाहतूक कार्यालयाच्या राज्यभरातील शाखांमधील होर्डिंग, राज्यभरातील महानगरपालिकांचे ३ हजारांपेक्षा जास्त डिजिटल डिस्प्ले, सार्वजनिक बस सेवा पुरवणाऱ्या १००० पेक्षा जास्त बस आणि १५०० पेक्षा जास्त इतर वाहने, ११०० पेक्षा जास्त बस स्थानकं, सुमारे ५ हजार स्वच्छता वाहनांवरून होत असलेल्या घोषणा, मध्य आणि पश्चिम रेल्वे तसंच मेट्रो रेल्वे सेवेद्वारा रेल्वेगाड्यांमधल्या घोषणा – फलाटांवरील जाहिरातींचे डिस्प्ले इतकी याची व्याप्ती मोठी आहे. इतकंच नाही तर महानगर – टाटा पॉवर – बेस्ट वीज सेवा यांच्याद्वारे २० लाखांपेक्षा जास्त देयकांवर तसंच राज्य भरातील महानगर पालिकांनी पाठवलेल्या ८ लाख मालमत्ता करांच्या देयकांवर प्रसिद्ध केलेल्या जाहिरात स्वरुप संदेशांमधून, राज्यभरातील लाखो कुटुंब म्हणजे कोट्यवधी मतदारांपर्यंत मतदान करण्याचं आवाहन थेट पोहोचत आहे.

राज्यस्तरीय मतदान जनजागृती कार्यक्रम                                

मुंबईत गेट वे ऑफ इंडिया इथं भारत निवडणूक आयोगाच्या ‘स्वीप’ कार्यक्रमाअंतर्गत राज्यस्तरीय मतदारजागृती उपक्रमांचा प्रारंभही झाला. मुंबई पोलीस दलाच्या वाद्यवृंद पथकाचं सादरीकरण, निवडणूक गीताचं सादरीकरण – त्यावरचं नृत्य, टपाल विभागाकडून विशेष पाकीट – शिक्क्याचं अनावरण, मतदारांना प्रतिज्ञा, असे उपक्रम राबवले. महत्वाचं म्हणजे या कार्यक्रमात मुख्य निवडणूक अधिकारी कार्यालयाच्या सदिच्छादूत श्रीगौरी सावंत आणि दिव्यांग मतदार सदिच्छादूत निलेश सिंगीत, राज्याच्या निवडणूक गीताचे संगितकार गायक मिलिंद इंगळे, गायक राहुल सक्सेना, रॅपर सुबोध जाधव, क्रिकेटपटू अजिंक्य रहाणे, अभिनेत्री वर्षा उसगांवकर,  दिग्दर्शक रोहित शेट्टी, अभिनेत्री अनन्या पांडे, हास्य कलाकार भारती सिंग, हर्ष लिंबाचिया, अभिनेते मनोज जोशी, अभिनेता बजाज आनंद, अभिनेत्री सोनाली खरे, अभिनेता अली असगर यांच्यासह सामाजिक आणि कला क्षेत्रातल्या अनेक नामांकित व्यक्तिमत्वांनी प्रत्यक्ष उपस्थित राहून मतदारांना आपला मताधिकार बजावण्याचं आवाहन केलं. या कार्यक्रमातच, केंद्रीय संचार ब्यूरोच्या प्रादेशिक कार्यालयाच्या फिरत्या मतदार जनजागृती वाहनालाही हिरवा झेंडा दाखवला गेला. हे फिरतं वाहन राज्यातील मतदानाचं अल्प प्रमाण असलेल्या १५ जिल्हे आणि १३३ मतदारसंघांमध्ये जनजागृती करत आहे. या फिरत्या वाहनाच्या माध्यमातून मतदान प्रक्रिया, मतदान केंद्राचं ठिकाण समजून घेणं, आदर्श आचारसंहिता, आचारसंहिता उल्लंघनाच्या तक्रारी, उमेदवारांविषयी जाणून घेणं याविषयी मतदार जागृती केली जातेय.

जिल्हास्तरीय निवडणूक यंत्रणाकडूनही मतदार जनजागृतीसाठी उपक्रम

राज्यात प्रत्येक जिल्ह्याची निवडणूक यंत्रणाही स्वीप कार्यक्रमाअंतर्गत स्वतंत्रपणे मतदार जनजागृतीचे उपक्रम राबवते आहे. घरोघरी भेटी, रांगोळ्या, मानवी साखळ्या, प्रभात फेऱ्या, पथनाट्य, सायकल – बाईक रॅली, मॅरेथॉन, मतदारांना शपथ, संकल्पपत्र, विविध स्पर्धा, सण साजरे करण्याच्या निमित्तानं मतदारजागृतीपर उपक्रम सुरु आहेत. बुलडाणा जिल्ह्यात मतदारांना मतदान प्रक्रियेची ओळख करून देण्यासाठी जिल्हा परिषद शाळांमार्फत अभिरुप मतदान केंद्रांची तालीम आयोजित करण्यात आली. यामुळे लोकांना प्रत्यक्ष मतदानाच्या प्रक्रियेचा अनुभव मिळाला.

लातूर जिल्ह्यात मतदारांपर्यंत पोहोचण्यासाठी अभंग, गवळणी, भारुड, गोंधळगीत, पोवाडा अशा पारंपरिक कलाप्रकारांचा अभिनव वापर केला जातोय. तिथे १२१ शाळांच्या विद्यार्थ्यांमार्फत १ लाख ३ हजारापेक्षा जास्त पालकांपर्यंत पोहोचत मतदानाचं संकल्पपत्र भरून घेण्यात आलंय. सांगलीत शासकीय रुग्णालयांच्या ओपीडी दस्तऐवजांवर, बँकांच्या व्यवहार पावत्यांवर मदानाच्या तारखेचं स्मरण करून देणारा शिक्का वापरून मतदार जनजागृती केली जातेय. जळगाव जिल्ह्यात, एकाच वेळी तब्बल १३३३ ग्रामपंचायतींमध्ये मतदार जनजागृती रॅलीचे आयोजन करण्यात आले. सव्वा लाखापेक्षा अधिक मतदारांनी मतदानाची प्रतिज्ञा घेतली तर दोन लाखांपेक्षा अधिक मतदारांनी संकल्पपत्र भरले.

एक जिल्हा – एक व्हाट्सअप नंबर

अहिल्यानगर जिल्ह्यात मतदारांपर्यंत पोहोचण्यासाठी एक जिल्हा – एक व्हाट्सअप नंबर हा अभिनव उपक्रम राबवला जातोय. या उपक्रमासोबतच, जिल्ह्यातील मतदारांसाठी ई-शपथविधीचा उपक्रमही सुरू करण्यात आला आहे, ज्यामध्ये मतदारांना शपथ घेतल्यानंतर क्यू आर कोडच्या माध्यमातून ई-प्रमाणपत्रही दिलं जातंय. छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यात फुलंब्री मध्ये आमची स्वीपची टीम थेट शेतमजुरांपर्यंत पोहोचली, सर्व शेतमजुरांनी काम तर बारा महिने चालतं, पण मतदानाच्या दिवशी आम्ही नक्की मतदान करणार असा संकल्प व्यक्त केला आहे. या अशा प्रयत्नांसोबतच मुख्य निवडणूक अधिकारी कार्यालय आणि सर्व जिल्ह्यांच्या समाजमाध्यम खात्यांवरूनही मतदार जागृती केली जाते, मतदार जागृतीच्या उपक्रमांना प्रसिद्धी दिली जातेय. समाजमाध्यमांवरून सेलिब्रिटी, समाजातील प्रभावी व्यक्तिमत्वांची आवाहनं प्रसिद्ध केली जात आहेत.

सर्व सोयीसुविधायुक्त मतदान केंद्र

मतदान प्रक्रियेला मतदारांना आकर्षित करणारी असावी यासाठीही राज्यात अनेक ठिकाणी विशेष संकल्पना घेऊन मतदान केंद्र उभारली जात आहेत. यात वन्यजैवविविधता, सांस्कृतिक – सामाजिक वारशाचं दर्शन, स्तनदा – गर्भवती महिलांसाठी हिरकणी मतदान केंद्र, युवा – दिव्यांग – महिला संचलित विशेष मतदान केंद्र उभारली जात आहेत. दिव्यांग मतदारांसाठी रॅम्प, व्हीलचेअर, सहकार्यासाठी स्वयंसेवकांची व्यवस्था, मतदारांसाठी शेड – पिण्याचं पाणी, स्वच्छतागृहांची सोय उपलब्ध असतील हे पाहिलं जातंय. अभिनव पद्धतीनं मतदारांचं स्वागत करून त्यांचा मतदानाचा अनुभव संस्मरणीय करण्याचा प्रयत्न सर्व ठिकाणी केला जातोय.

अशा या विविधांगी प्रयत्नांच्या माध्यमातून ९ कोटी ७० लाखापेक्षा जास्त मतदारांपर्यंत ज्यात, २ कोटी पेक्षा जास्त युवा म्हणजे १८ ते २९ वयोगटातलेही मतदार आहेत आणि वयाची शंभरी पूर्ण केलेले ४७ हजारापेक्षा जास्त मतदार आहेत त्या सर्वांपर्यंत पोहोचून सजग, जाणकार, आणि शिक्षित मतदार घडवण्याचा आणि मतदानाची टक्केवारी वाढवण्याचा निवडणूक यंत्रणेचा प्रयत्न आहे. त्यामुळे निवडणूक यंत्रणा मतदानाच्या दिवसासाठी सज्ज झाली असून आता प्रत्येक मतदाराची जबाबदारी आहे आपला मतदानाचा हक्क बजावण्याची.

संध्या गरवारे

विभागीय संपर्क अधिकारी

माहिती व जनसंपर्क महासंचालनालय

*****

मुंबई, दि. १६ : विधानसभा सार्वत्रिक निवडणूक २०२४ साठी १५ ऑक्टोबर ते १६ नोव्हेंबर २०२४ दरम्यान राज्यभरात सी-व्हिजिल (C-Vigil) ॲपवर एकूण ७ हजार ८२० तक्रारी प्राप्त झाल्या. त्यापैकी ७ हजार ७८४ तक्रारी निवडणूक आयोगाकडून निकाली काढण्यात आल्या आहेत, अशी माहिती मुख्य निवडणूक अधिकारी कार्यालयाने दिली आहे.

सी-व्हिजिल ॲपद्वारे नागरिक आचारसंहितेच्या उल्लंघनाबाबत तक्रार दाखल करू शकतात. हे ॲप कोणत्याही ॲपस्टोअरमधून डाउनलोड करता येते. तक्रार दाखल झाल्यानंतर संबंधित पथकाद्वारे चौकशी करुन योग्य ती कारवाई करण्यात येते.

५५७ कोटी ७६ लाख रुपयांची मालमत्ता जप्त

राज्य आणि केंद्र सरकारच्या विविध अंमलबजावणी यंत्रणांनी १५ ऑक्टोबरपासून बेकायदा पैसे, दारू, अमली पदार्थ, मौल्यवान धातू आदींच्या विरोधात केलेल्या कारवाईत एकूण ५५७ कोटी ७६ लाख रुपयांची मालमत्ता जप्त केली आहे. राज्यभर आचारसंहितेची प्रभावी अंमलबजावणी सुरू आहे.

0000

नंदुरबार, दि. १४ (जिमाका वृत्त): निवडणूक आयोगाच्या निर्देशानुसार 85 वर्षावरील ज्येष्ठ नागरिक आणि दिव्यांग व्यक्तींना घरून मतदान करण्याची सुविधा देण्यात आली आहे. जिल्ह्यातील अक्कलकुवा, शहादा, नंदुरबार, नवापूर या चार विधानसभा मतदारसंघात जिल्हा निवडणूक अधिकारी डॉ. मित्ताली सेठी यांच्या मार्गदर्शनाखाली आज (14 नोव्हेंबर) गृह मतदानाला उत्साहात सुरूवात झाली.  उल्लेखनीय बाब म्हणजे आज नंदुरबार विधानसभा क्षेत्रातील रजाळे येथील 101 वर्षे वयाच्या आजी श्रीमती उमताबाई  गिरासे यांनी अतिशय उत्साहात आपल्या घरून मतदानाचा हक्क बजावला.

जिल्ह्यातील विधानसभा क्षेत्रनिहाय निवडणूक निर्णय अधिकारी सर्वश्री अनय नावंदर (अक्कलकुवा),  सुभाष दळवी (शहादा), श्रीमती अंजली शर्मा (नंदुरबार), महेंद्र चौधरी (नवापूर) यांच्या यांच्या नेतृत्वाखाली नियुक्त 48 पथकांमार्फत हे मतदान सलग चार दिवस दोन फेरीत रविवार 17 नोव्हेंबरपर्यंत होणार आहे.

गृह मतदानाची पहिल्या फेरीची भेट 14 व 15 नोव्हेंबर 2024 रोजी होणार आहे. पहिल्या फेरीत मतदार न भेटल्यास द्वितीय भेटीची फेरी 16 व 17 नोव्हेंबर 2024 रोजी आयोजित करण्यात आली आहे.  त्यासाठी 85 वर्षावरील ज्येष्ठ नागरिक व दिव्यांग यांना  मतदान केंद्रस्तरीय अधिकारी यांच्यामार्फत 12 डी फॉर्म भरून घेतला आहे. या फॉर्मची तपासणी केल्यानंतर जिल्ह्यातील 1 हजार 164 मतदार गृहमतदानासाठी पात्र ठरले आहेत. 85 वर्षावरील  ज्येष्ठ नागरिक व दिव्यांगांमध्ये अक्कलकुवा-221, शहादा-257, नंदुरबार-383, नवापूर-285 असे एकूण 1 हजार 164  ज्येष्ठ नागरिक व दिव्यांग मतदार मतदान करणार आहेत.

गृहमतदानासाठी विधानसभाक्षेत्रात नियुक्त  48 पथके गृह मतदानाची नोंदणी केलेल्या मतदारांच्या घरी जाऊन पोस्टल बॅलेटद्वारे मतदान करून घेत आहेत. गृहमतदानाची प्रक्रिया पारदर्शी पद्धतीने करण्यात येणार आहे. मतदारांनी लेखी मागणी केल्यास त्यांना मदतनीसाची मदत घेता येईल. मात्र एका मदतनीसाला केवळ एका मतदाराला मदत करता येणार आहे. गृहमतदानाच्या प्रक्रियेचे निरीक्षक करावयाचे असल्यास राजकीय पक्षांच्या प्रतिनिधींनी यावेळी उपस्थित राहता येणार आहे.

०००

छत्रपती संभाजीनगर, दि.१४(जिमाका): १०८-औरंगाबाद (पश्चिम) मध्ये मतदार जनजागृतीसाठी  मॅरेथॉन रॅलीचे आयोजन करण्यात आले होते. जिल्हाधिकारी तथा जिल्हा निवडणूक अधिकारी दिलीप स्वामी हे स्वतः या रॅलीत सहभागी झाले.

१०८-औरंगाबाद (पश्चिम) विधानसभा मतदार संघात मतदार जनजागृतीसाठी सकाळी ८ वा. क्रांती चौकातून मॅरेथॉन दौड सुरु झाली. जिल्हाधिकारी दिलीप स्वामी यांच्या हस्ते हिरवी झेंडी दाखवून या दौडची सुरुवात करण्यात आली.

उपजिल्हा निवडणूक अधिकारी देवेंद्र कटके, उपजिल्हाधिकारी तथा निवडणूक निर्णय अधिकारी उमाकांत पारधी, उपायुक्त मनपा अंकुश पांढरे, उपसंचालक आपत्ती व्यवस्थापन स्वप्नील सरदार, सहसंचालक तंत्रशिक्षण अक्षय जोशी, शिक्षणाधिकारी अश्विनी लाटकर व गटशिक्षणाधिकारी तथा स्विप नोडल अधिकारी दीपाली थावरे यांची यावेळी उपस्थिती होती.

सहभागी धावपटू व विद्यार्थ्यांचा उत्साह वाढविण्यासाठी जिल्हाधिकारी व सर्व उपस्थित मान्यवरांनी मॅरेथॉन मध्ये सहभागी होऊन धावण्यास सुरवात केली. ‘मतदार राजा जागा हो लोकशाहीचा धागा हो’, ‘माझे मत माझा अभिमान’, ‘आपले अमूल्य मत-करेल लोकशाही मजबूत’ अशा घोषणा देत मतदान जनजागृती करत मोठ्या संख्येने सहभागी झाले. या रॅलीमध्ये एमआयटी, देवगिरी अभियांत्रिकी महाविद्यालय, हायटेक महाविद्यालय,छत्रपती शाहू महाराज अभियांत्रिकी महाविद्यालय, श्रेयस अभियांत्रिकी महाविद्यालय आदी महाविद्यालयातील विद्यार्थ्यांनी सहभाग घेतला. या आयोजनासाठी देवगिरी महाविद्यालयातील एनसीसी व रासेयो  विद्यार्थ्यांनी विशेष सहकार्य केले. सूत्रसंचालन प्रविण लोहाडे यांनी केले. कार्यक्रम यशस्वी करण्यासाठी सहाय्यक नोडल अधिकारी मनोज बिरुडे, गोविंद उगले, साहेबराव धनराज,अनंत कणगारे,परसराम बाचेवाड, तुकाराम वांढरे आदींनी परिश्रम घेतले. देवगिरी महाविद्यालयाच्या प्रांगणात या दौडचा समारोप झाला.

०००

छत्रपती संभाजीनगर, दि.१४(जिमाका): श्रीमती शकुंतला मारुती अनवडे (वय ८६ वर्षे) कन्नड शहरातील शांतीनगर येथील रहिवासी. त्यांनी आज आपल्या राहत्या घरीच मतदानाचा हक्क बजावला. जिल्ह्यातील सर्वच मतदार संघात गृह मतदान नोंदविण्याचे काम सुरु आहे. मात्र शकुंतला आजींचे  मतदान विशेष ठरले कारण त्यांचे मतदान नोंदविण्यासाठी स्वतः जिल्हा निवडणूक अधिकारी तथा जिल्हाधिकारी दिलीप स्वामी त्यांच्या घरी गेले होते.

भारत निवडणूक आयोगाने वय वर्षे ८५ व त्यापेक्षा अधिक वय असणारे वृद्ध व्यक्ति तसेच दिव्यांग व्यक्ति ज्यांना मतदान केंद्रावर जाऊन मतदान करणे शक्य नाही अशा मतदारांना आपला मतदानाचा हक्क बजावता यावा यासाठी गृह मतदानाचा पर्याय देण्यात आला आहे. जिल्ह्यातील ९ विधानसभा मतदार संघांत गृहमतदान प्रक्रिया सुरु झाली आहे.

गृह मतदान प्रक्रिया पार पाडण्यासाठी प्रत्यक्ष निवडणूक यंत्रणेतील गृह मतदानासाठी नियुक्त चमू मतदाराच्या घरी जाऊन मतदाराचे मतदान नोंदवून घेतात. त्यासाठी आवश्यक ती गोपनियता पाळली जाते.  मतदाराला त्याचे मतदान नोंदविण्यासाठी त्यांच्या घरात पुरेशी गोपनीयता उपलब्ध करुन दिली जाते.

१०५-कन्नड मतदार संघात गृहभेटीद्वारे मतदानासाठी जिल्हाधिकारी दिलीप स्वामी हे स्वतः चमूत सहभागी झाले. त्यांनी श्रीमती शकुंतला मारुती अनवडे वय ८६ वर्षे  यांचे मतदान  नोंदविण्यासाठी आज जिल्हाधिकारी दिलीप स्वामी, १०५ कन्नडचे निवडणूक निर्णय अधिकारी संतोष गोरड, सहाय्यक निवडणूक निर्णय अधिकारी विद्याचरण कडवकर, गृह मतदान नोंदणी पथक क्रमांक १ चे अधिकारी संदीप महाजन, संदीप पाटील, श्रीमती अनिता जालनापुरकर, पोलीस कर्मचारी श्रीमती गिरी , सूक्ष्म निरीक्षक संजय देशपांडे यांच्यासह टपाली मतदान कक्षाचे योगेश मुळे व दिलीप मगर उपस्थित होते.

०००

जळगाव दि. 15 ( मीडिया कक्ष ) केंद्रीय निवडणूक आयोगाकडून नियुक्त केलेले विशेष सामान्य निरीक्षक राममोहन मिश्रा यांनी जळगाव जिल्ह्यातील सर्व 11 विधानसभा मतदार संघातील निवडणुकीचा आढावा घेतला. चांगले नियोजन केल्याबद्दल समाधान व्यक्त केले. जिल्हा निवडणूक अधिकारी आयुष प्रसाद यांनी निवडणूक तयारीचे सादरीकरण केले. यावेळी सर्वसाधारण निरीक्षक राजेशकुमार (आय.ए.एस),भुसावळ, जळगाव शहर, सर्वसाधारण निरीक्षक रणजित कुमार सिन्हा (आय.ए.एस) जळगाव ग्रामीण, अमळनेर यांची प्रमुख उपस्थिती होती.

यावेळी सर्वसाधारण निरीक्षक अरुणकुमार (आय.ए.एस) चोपडा, रावेर, सर्वसाधारण निरीक्षक ब्रजेश कुमार (आय.ए.एस) एरंडोल, चाळीसगाव, सर्वसाधारण निरीक्षक श्रीमती स्मिताक्षी बरुआ (आय.ए.एस) पाचोरा,जामनेर,
मुक्ताईनगर, पोलीस निवडणूक निरीक्षक तौहिद परवेझ (आय.पी.एस) सर्व 11 मतदार संघ, खर्च निरीक्षक हरकेश मीना (आय. आर.ए.एस) चोपडा, रावेर, भुसावळ,जळगाव शहर, जळगाव ग्रामीण,  खर्च निरीक्षक रोहित इंदोरा (आय. आर.एस) (सी. अॅण्ड सी.ई)अमळनेर,एरंडोल,चाळीसगाव, पाचोरा, जामनेर, मुक्ताईनगर हे उपस्थित होते.

जिल्हा पोलीस अधिक्षक डॉ. महेश्वर रेड्डी, जिल्हा परिषदेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी अंकित, महानगरपालिका आयुक्त ज्ञानेश्वर ढेरे यांच्यासह सर्व वरिष्ठ अधिकारी,नोडल अधिकारी, 11 विधानसभेचे निवडणूक निर्णय अधिकारी या बैठकीला उपस्थित होते.

मतदान केंद्रावर सर्व सुविधा असतील याबाबत खात्री करून घ्यावी, जिथे सुविधा कमी आहेत, तिथे सुविधा पुरवाव्यात. कायदा सुव्यवस्थेबाबत अधिक दक्ष राहावे असे सांगून मतदानाचा टक्का अधिक वाढेल यासाठी मतदान जनजागृतीवर भर द्यावा अशा सूचना विशेष सामान्य निरीक्षक राममोहन मिश्रा यांनी केल्या.

यावेळी सर्व सामान्य निरीक्षक, पोलीस निरीक्षक, खर्च निरीक्षक यांनीही सर्व निवडणूक यंत्रणेवर आमचे लक्ष असल्याचे सांगून निवडणूक आयोगाच्या मार्गदर्शक सूचना प्रमाणे निवडणूक प्रशासन काम करत असल्याचे सांगितले. जिल्हा निवडणूक अधिकारी आयुष प्रसाद यांनी सर्व 11 विधानसभा मतदार संघतील पूर्व तयारीचे सादरीकरण केले.
जिल्हा पोलीस अधिक्षक डॉ. महेश्वर रेड्डी यांनी निवडणुकीच्या अनुषंगाने पोलीस प्रशासनाची तयारी, आता पर्यंत केलेल्या सर्व कारवाईची माहिती दिली.

00000

भारत निवडणूक आयोगाकडील प्राप्त निर्देशानुसार विधानसभा सार्वत्रिक निवडणूक 2024 ची अधिसूचना निर्गमित होताच दि.15 ऑक्टोबर 2024 पासून संपूर्ण राज्यात व ठाणे जिल्ह्यातही आचारसंहिता लागू झाली आहे. त्यानुषंगाने जिल्हास्तरावर विधानसभा सार्वत्रिक निवडणूक 2024 साठी दूरचित्रवाहिनी, रेडिओ, चित्रपटगृहे, सोशल मिडिया इत्यादी ठिकाणी प्रसारित करण्यात येणाऱ्या निवडणूक विषयक जाहिरातींच्या संदर्भात पूर्व प्रमाणपत्र देण्यासाठी व निवडणूकीतील पेड न्यूज पडताळणी करण्यासाठी माध्यम प्रमाणिकरण व संनियंत्रण समिती (Media Certification and Monitoring Committee – MCMC) गठीत करण्यात येते. या लेखाच्या माध्यमातून जाणून घेवू, या माध्यम प्रमाणिकरण व संनियंत्रण समितीचे कामकाज..

ठाणे जिल्ह्याकरिता स्थापन करण्यात आलेल्या माध्यम प्रमाणिकरण व संनियंत्रण समितीचे जिल्हाधिकारी तथा जिल्हा निवडणूक अधिकारी अशोक शिनगारे हे अध्यक्ष आहेत, तर ठाणे जिल्ह्यातील 18 विधानसभा मतदारसंघांचे निवडणूक निर्णय अधिकारी, राष्ट्रीय वृत्तसंस्था पीटीआय या वृत्तसंस्थेचे पत्रकार श्री.रामकृष्णन अय्यर, समाज माध्यम तज्ञ प्रसाद कुलकर्णी हे सदस्य तर जिल्हा माहिती अधिकारी मनोज शिवाजी सानप हे या समितीचे सदस्य सचिव आहेत.

एम.सी.एम.सी.ची कर्तव्ये :-

या स‍मितीमार्फत निवडणूकीतील विविध प्रकारच्या जाहिरातींवर लक्ष ठेवले जाते. विधानसभा सार्वत्रिक निवडणूक 2024 मध्ये निवडणूक लढविणाऱ्या उमेदवारांच्या प्रचाराशी संबंधित इतर माध्यमांमध्ये (प्रथित किंवा अप्रथित) राजकीय जाहिरातींचे खर्चाच्या अनुषंगाने देखरेख करणे, ज्यामध्ये उमेदवार, स्टार प्रचारक किंवा इतर व्यक्तींनी उमेदवाराच्या निवडणूक संधींवर परिणाम करण्यासाठी केलेली जाहिरात, प्रचार किंवा आवाहन यांचाही समावेश असेल.

प्रिंट मीडियामध्ये प्रकाशित कोणत्याही जाहिरातीचे निरीक्षण करणे, जर ती उमेदवाराच्या संमतीने किंवा माहितीने प्रकाशित केली असेल, तर ती उमेदवाराच्या निवडणूक खर्चात समाविष्ट केली जाईल. तथापि, जर ती जाहिरात उमेदवाराच्या अधिकृततेशिवाय प्रकाशित केली असेल, तर प्रकाशकाविरुद्ध IPC च्या 171H कलमाचे उल्लंघन केल्याबद्दल खटला चालविण्यासाठी कारवाई केली जाऊ शकते.

आरपी ॲक्ट, 1951 च्या कलम 127A अंतर्गत निवडणूक पत्रक, पोस्टर, हँडबिल आणि इतर दस्तऐवजांवर प्रकाशक आणि मुद्रकाची नावे व पत्ते छापलेली आहेत का, याची तपासणी करणे.

प्रत्येक उमेदवाराच्या निवडणूक जाहिरातीवरील किंवा बातमी प्रकाशित करण्यासाठी केलेल्या प्रत्यक्ष खर्चाच्या अनुषंगाने, प्रत्येक उमेदवाराच्या खर्चाबाबत दैनिक अहवाल लेखा पथकाला सादर करणे, ज्याची प्रत निवडणूक निर्णय अधिकारी आणि खर्च निरीक्षकांना पाठविली जाते.

एमसीएमसीद्वारे पार पडणारे कार्य :-

• राजकीय जाहिरातींचे (छापील / व्हिडिओ / जिंगल्स / सोशल मीडिया रिल्स स्वरूपातील जाहिराती) पूर्व-प्रमाणीकरण.
• पेड न्यूजच्या तक्रारी/मुद्यांची तपासणी करणे.
• इलेक्ट्रॉनिक मीडियामधील राजकीय जाहिरातींवर लक्ष ठेवणे, जाहिरातींचे प्रसारण केवळ समितीच्या प्रमाणपत्रानंतरच झाले आहे, याची खात्री करणे.

जाहिरात पडताळणीसाठी आवश्यक कागदपत्रे :

1.अर्जाचा फॉर्म

2.जाहिरातीत वापरलेली भाषा (जाहिरात दोन प्रतांसह इलेक्ट्रॉनिक स्वरूपात सादर करावयाची आहे व त्यासोबत प्रमाणित केलेली ट्रान्सक्रिप्टही जोडणे आवश्यक आहे)

3.ऑडिओ तसेच व्हिडिओ जाहिरात पेन ड्राईव्हमध्ये द्यावी

4.सुचविलेल्या प्रसारणाचा अंदाजे खर्च व त्या प्रसारणातील विविध प्रसारणांची संख्या आणि दर यांचे विभाजन

5.प्रसारण कोठे करावयाचे आहे याबाबतचा खर्चाचा तपशील

6.मतदानाच्या दिवशी आणि मतदानपूर्व दिवशी वर्तमानपत्रात जाहिरातीचा मजकूर तपासणे अनिवार्य आहे.

ठाणे जिल्ह्याकरिता कार्यान्वित असलेल्या माध्यम प्रमाणिकरण व संनियंत्रण समितीने दि.14 नोव्हेंबर 2024 पर्यंत 111 अर्जांचे प्रमाणिकरण पूर्ण केले आहे. यामध्ये 328 व्हिडिओ, 46 ऑडिओ, 106 डिजिटल पोस्टर, 5 पथनाट्य, 2 आयविआर कॉल, 1 टेक्स्ट एसएमएस व 1 व्हॉट्सॲप मेसेज अशा 487 मजकूर प्रमाणित करून दिले आहेत.

मतदानपूर्व आणि मतदान दिवशीच्या जाहिरातींना ‘एमसीएमसी’चे प्रमाणिकरण बंधनकारक

कोणताही राजकीय पक्ष किंवा निवडणूक उमेदवार किंवा इतर कोणतीही संस्था किंवा व्यक्ती यांनी महाराष्ट्र विधानसभा सार्वत्रिक निवडणुकीच्या दि.20 नोव्हेंबर 2024 मतदानाच्या दिवशी आणि मतदानाच्या एक दिवस आधी म्हणजेच दि.19 नोव्हेंबर 2024 रोजी प्रिंट माध्यमांमध्ये कोणतीही राजकीय जाहिरात, जोपर्यंत राज्य/जिल्हास्तरावरील माध्यम प्रमाणिकरण व संनियंत्रण समिती (एमसीएमसी) यांच्याकडून पूर्व-प्रमाणित केली जात नाही तोपर्यंत वृत्तपत्रात प्रकाशित करु नये. भारत निवडणूक आयोगाच्या या निर्देशाचे सर्व राजकीय पक्ष व त्यांच्या अधिकृत उमेदवारांनी काटेकोरपणे पालन करणे अपेक्षित आहे.

भारत निवडणूक आयोगाच्या परिपत्रकानुसार विधानसभा सार्वत्रिक निवडणूक 2024 मतदानाच्या दिवशी व मतदानाच्या एक दिवसापूर्वी प्रिंट माध्यमांमधून कोणत्याही भडकावू, दिशाभूल करणाऱ्या किंवा द्वेषपूर्ण जाहिरातींमुळे कोणतीही अप्रिय घटना घडू नये. ज्यामुळे निवडणूक प्रक्रियेला खीळ बसेल, अशा जाहिराती प्रकाशित होवू नयेत, याबाबत दक्षता घेणे आवश्यक आहे.

त्यामुळे कोणताही राजकीय पक्ष किंवा निवडणूक उमेदवार किंवा इतर कोणतीही संस्था किंवा व्यक्ती यांनी महाराष्ट्र विधानसभा सार्वत्रिक निवडणुकीच्या दि.20 नोव्हेंबर 2024 मतदानाच्या दिवशी आणि मतदानाच्या एक दिवस आधी म्हणजेच दि.19 नोव्हेंबर 2024 रोजी प्रिंट माध्यमांमध्ये कोणतीही राजकीय जाहिरात,जोपर्यंत राज्य/जिल्हास्तरावरील माध्यम पूर्व प्रमाणिकरण समितीकडून (एमसीएमसी) पूर्व-प्रमाणित केली जात नाही, तसेच राजकीय पक्ष किंवा निवडणूक उमेदवार किंवा इतर कोणतीही संस्था किंवा व्यक्ती यांना या कालावधीत प्रिंट माध्यमांमध्ये राजकीय जाहिरात द्यावयाची झाल्यास, अर्जदारांनी जाहिरात प्रकाशित करण्याच्या प्रस्तावित तारखेच्या दोन दिवस आधी माध्यम प्रमाणिकरण व संनियंत्रण समिती (MCMC) कडे जिल्हा माहिती कार्यालय, जिल्हा माहिती कार्यालय, स्टेट बँक ऑफ इंडियाच्या वर, जिल्हाधिकारी कार्यालय आवार, ठाणे अर्ज करावा, अशा सूचनाही निवडणूक आयोगाकडून देण्यात आल्या आहेत.

दि.13 ते 20 नोव्हेंबर 2024 या कालावधीत निवडणूक निकालाचे अंदाज प्रसारित करण्यास प्रसारमाध्यमांना प्रतिबंध

भारत निवडणूक आयोगाने विधानसभा सार्वत्रिक निवडणूक 2024 च्या अनुषंगाने निवडणूक निकालाचे अंदाज (Exit Poll) दि.13 नोव्हेंबर 2024 सकाळी 7.00 वाजेपासून ते दि.20 नोव्हेंबर 2024 सायंकाळी 6.00 वाजेपर्यंत प्रसारमाध्यमांवर प्रसारित करण्यास प्रतिबंध केल्याचे कळविले आहे. सर्व प्रसारमाध्यमांनी (प्रिंट मीडिया/ इलेक्ट्रॉनिक मीडिया/ सोशल मीडिया इत्यादी) या अधिसूचनेचे पालन करण्याचे आवाहन जिल्हा निवडणूक प्रशासनाने केले आहे.

00000

मनोज सुमन शिवाजी सानप, 

जिल्हा माहिती अधिकारी, ठाणे

तथा नोडल अधिकारी, एकत्रित मीडिया कक्ष आणि

सदस्य सचिव माध्यम प्रमाणिकरण व सनियंत्रण समिती, ठाणे

मुंबई, दि. १५ : कुलाबा मतदारसंघातील नेव्ही नगर परिसरातील रहिवासी व नोंदणी केलेल्या भारतीय नौदलात कार्यरत नौसैनिक मतदारांनी आगामी विधानसभा निवडणुकीत मोठ्या संख्येने आवर्जून मतदान करून लोकशाहीतील राष्ट्रीय कर्तव्याचे पालन करावे, असे आवाहन मुंबई शहर जिल्ह्याचे जिल्हाधिकारी तथा अतिरिक्त जिल्हा निवडणूक अधिकारी संजय यादव यांनी आज केले.

आगामी विधानसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर कुलाबा विधानसभा मतदारसंघातील नेव्ही नगरमधील रहिवासी नौसैनिकांसाठी नेव्ही चिल्ड्रेन स्कूलमधील संवाद सभागृहात मतदार जागरूकता अभियानानिमित्त आज मतदार जागरूकता कार्यक्रम घेण्यात आला. यावेळी श्री. यादव बोलत होते. नवमतदार नोंदणीसह मतदारांमध्ये जनजागृती करण्यासाठी मा. भारत निवडणूक आयोगाने ‘सिस्टीमेटिक व्होटर्स एज्युकेशन अँड इलेक्ट्ररोल पार्टीसिपेशन (स्वीप) हे अभियान राबविण्यात येत आहे.

यावेळी श्री. यादव म्हणाले की, नुकत्याच झालेल्या लोकसभा निवडणुकीची आकडेवारी बघता कुलाबा मतदारसंघातील अनेक मतदान केंद्रांवर मतदानाची टक्केवारी कमी आहे. आगामी विधानसभा निवडणुकीत नेव्ही नगर परिसरातील रहिवासी व नोंदणी केलेल्या भारतीय नौदलात कार्यरत नौसैनिक मतदारांनी २० नोव्हेंबर २०२४ रोजी जास्तीत जास्त संख्येने आवर्जून मतदान करून मतदानाच्या टक्केवारीत वाढ करण्याबाबत दक्षता घ्यावी. मतदारयादी भारतीय नौदलाच्या अधिकाऱ्यांकडे दिली जाणार असून मतदारयादीत नाव असलेल्या मतदारांच्या घरोघरी जाऊन मतदान करण्याबाबतचे आवाहन जिल्हा निवडणूक कार्यालयातर्फे व नौदलातर्फे केले जाणार असल्याचे श्री. यादव म्हणाले. ज्या मतदारांचे मतदारयादीत नाव नसेल त्यांचे नाव नोंदवून घेण्यासाठी तसेच स्थलांतरित झालेल्या मतदारांची नावे वगळण्यासाठी विशेष शिबिर आयोजित करण्याच्या सूचनाही श्री. यादव यांनी संबंधित अधिकारी यांना दिल्या.

भारतीय नौदलाचे स्टेशन कमांडर व आयएनएस आंग्रेचे कमांडिंग अधिकारी ऋषिराज कोहली म्हणाले की, मतदान हे राष्ट्रीय कर्तव्य असून जशी आपण नौदलात शपथ घेऊन कर्तव्य बजावतो त्याचप्रमाणे मतदान करण्याची शपथ घेऊन नौसैनिकांनी लोकशाही प्रक्रियेत सहभागी व्हावे. विधानसभा निवडणुकीत मतदान करण्याची माहिती नौदलात कार्यरत सर्व विभागातील कर्मचारी यांच्यापर्यन्त पोहोचण्याचे आवाहन श्री. कोहली यांनी केले.

मुंबई शहरचे ‘स्वीप’ विभागाचे  समन्वय अधिकारी डॉ. विजय सूर्यवंशी म्हणाले की, मतदान प्रक्रियेमध्ये मतदारांचा जागरूकपणे सहभाग वाढावा, मतदान प्रक्रियेविषयी जागरूकता वाढावी, त्या प्रक्रियेचे ज्ञान प्रत्येक मतदारापर्यंत पोहचावे, मतदान प्रक्रियेत सामान्य मतदाराचा सहभाग वाढावा हा या अभियानाचा मूळ उद्देश आहे. लोकशाहीला खर्‍या अर्थाने लोकसहभागात्मक लोकशाही बनविणे हा अभियानाचा मूळ उद्देश असल्याचे श्री. सूर्यवंशी यांनी सांगितले.   यावेळी सभागृहातील उपस्थितांना मताधिकार बजावण्याची शपथही देण्यात आली.

यावेळी कुलाबा विधानसभा मतदारसंघाचे निवडणूक निर्णय अधिकारी महादेव किरवले, नेव्ही नगरचे मुख्य प्रशासकीय अधिकारी कॅप्टन ज्योतिर्मय रवी, पंकज कुमार आदींसह भारतीय नौदलात कार्यरत नौसैनिक मोठ्या संख्येने उपस्थित होते.

०००